Κι αν υπάρχει, πόσα μπορεί να πιάσει στην αγορά;

Νέα από την Καμπάνια "Ένα καφενείο για την Τσιάπας":

Το κινηματοπωλείο "άνευ αρχών" μετά από μια κρίση της εθελοντικής εργασίας (αντανάκλαση της γενικότερης κρίσης), ενημερώνει ότι ξανανοίγει τις πόρτες του, αυτήν τη φορά με ημερομίσθια νομή των εσόδων και "ένα προαποφασισμένο ποσοστό να κατατίθεται σε κινηματικούς σκοπούς", όπως τα Starbucks διαθέτουν ένα προκαθορισμένο ποσοστό των εσόδων τους στη διάσωση των rainforests, αυξάνοντας την κατανάλωση της ευαισθητοποιημένης πελατείας τους.

Είστε λοιπόν άτομο με πολιτική συνείδηση και θέλετε να απολαύσετε το μπυρόνι σας έξω απ' τις συνηθισμένες νόρμες, ανατρέποντας τις συμβατικές κοινωνικές σχέσεις, αλλά καί να ενισχύσετε τον κινηματικό κορβανά; Το άνευ αρχών είναι το μαγαζί-πολιτικό ζυμωτήρι για σας.

Ο κακοπροαίρετος αναγνώστης ίσως αναρωτηθεί: Οκ, οι πρώην εθελοντές-εργαζόμενοι θα αυτοϋποτιμούν πλέον την εργασία τους (τουλάχιστον μέχρι το σημείο που η καπιταλιστική κρίση θα θέσει επιτακτικά το ζήτημα της αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης όσο και του ίδιου του εμπορευματικού κύκλου), ώστε να διατηρήσουν σχετικά ανταγωνιστικές τιμές σε σχέση με τον κλάδο, προκειμένου ένα μέρος της υπεραξίας που θα μπορούσαν να τσεπώσουν να πάει στο "κίνημα". Ας πούμε ότι αυτό είναι το μέρος είναι ένα Χ% της τελικής τιμής του μπυρονιού μας. Τί γίνεται όμως με το υπόλοιπο 100-Χ;

Παρά τις αναβιώσεις της αυτοδιαχείρισης με πιο πρόσφατη αυτήν της συνέλευσης της πλ. Συντάγματος, φαίνεται πως ελάχιστοι έλληνες είναι διατεθειμένοι να γυρίσουν στον πρωτογενή, να σηκώσουν τα μανίκια και να πιάσουν τα σφυριά και τα δρεπάνια για να χτίσουν συνεργατικά κι αλληλέγγυα την μεγάλη Ελλάδα του Χότζα και του Καζάκη. Αν και η συνέλευση του Λ. Πύργου έκανε κάποια βήματα προτείνοντας την εθελοντική εργασία των ανέργων μελών της στον καλλωπισμό της πόλης κατά το παράδειγμα της Ουγγαρίας, δεν υπάρχουν ακόμα στοιχεία για επέκταση της αλληλέγγυας και συνεργατικής απασχόλησης στη ζυθοβιομηχανία.

Κατά συνέπεια, θα ήταν βάσιμο να υποθέσουμε ότι, πλην του υπέρ κινήματος ποσοστού, ισχύουν στο ακέραιο οι καπιταλιστικές σχέσεις. Που θα πει, κάποια αφεντικά (του εργοστασίου παραγωγής, των μεταφορών, του εξοπλισμού) βγάζουν κέρδος, ενώ κάποιοι εργάτες υφίστανται εκμετάλλευση (και μάλιστα τόσο περισσότερη όσο περισσότερα μπυρόνια θα παραχθούν/θα καταναλωθούν, κοίτα να δεις) και τα λοιπά μπανάλ αριστερίστικα.

Βέβαια, ο κινηματικός καταναλωτής θα πει -και με το δίκιο του: εντάξει, δεν είναι και Η επανάσταση, αλλά εκεί που θα πιείς το μπυρόνι σου σ' ένα άλλο μαγαζί, πίνοντάς το σ' αυτό, στηρίζεις και το κίνημα. Χμ. Δεν είμαι καθόλου σίγουρος γι αυτό. Στην περίπτωση που το καταναλωτικό κοινό είναι και μέρος του κινήματος (ιδανικά ολόκληρο το κίνημα, που θα πρεπε να στηρίζει τέτοια εγχειρήματα και μπλα μπλα μπλα), τότε δεν έχουμε παρά μια μετατόπιση κεφαλαίου από την μια τσέπη του κινήματος στην άλλη, και μάλιστα για κάθε 100 ευρώ που βγαίνουν απ' την μια τσέπη (της κατανάλωσης), μόλις Χ ευρώ επιστρέφονται στο κίνημα, ενώ τα υπόλοιπα 100-Χ καλύπτουν τα διάφορα έξοδα, και κυρίως την κερδοφορία των σχετικών αφεντικών (του εργοστασίου παραγωγής κλπ).

Για να υπάρχει ουσιαστικό κέρδος για το "κίνημα" σ' αυτό το σχήμα, θα πρέπει το καταναλωτικό κοινό να συμπίπτει όσο το δυνατόν λιγότερο με το κίνημα, διακρίνοντας όσο το δυνατόν περισσότερο απ' την μια τους ακτιβιστές του κινήματος που χρήζουν οικονομικής ενίσχυσης, κι απ' την άλλη ένα καταναλωτικό κοινό συμπαθείας που θα τσοντάρει τα απαραίτητα κεφάλαια, χωρίς όμως να δραστηριοποιείται στο κίνημα άρα να αξιώνει και χρήση των χρημάτων αυτών (διαφορετικά επιστρέφουμε στο προηγούμενο σχήμα). Με λίγα λόγια, η πρακτική επιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήματος, η κερδοφορία του, είναι ανάλογη της ικανότητάς του να κρατάει τους συμπαθούντες ανενεργούς, σε ρόλο καταναλωτή (όπως λειτουργούν για παράδειγμα τα ζωοαπελευθερωτικά κινήματα).

Το όποιο οικονομικό όφελος από την άλλη είναι αμελητέο μπρος στις συνέπειες της διαμεσολάβησης από το εμπόρευμα. Οπότε γιατί να μη βάζει το κάθε πρόσωπο ή συλλογικότητα του κινήματος τα λεφτά απ' την τσέπη τους για τις κινηματικές δραστηριότητες, αντί να τα πληρώνει σε μπύρες, καταβάλλοντας κάθε φορά έναν φόρο της τάξης του 100-Χ στο εμπόρευμα;

Γιατί όμως ένα καφενείο κι όχι για παράδειγμα ένα δικηγορικό γραφείο; Θα χτυπούσε άραγε άσχημα ένα δικηγορικό γραφείο που θα καλούσε τους συντρόφους να το προτιμούν για τις υποθέσεις τους, καθώς θα έδινε ένα προαποφασισμένο ποσοστό στο κίνημα; ένα μπουρδέλο που θα πλήρωνε ένα μικρό νταβατζηλίκι και στο κίνημα;

Για να είμαστε δίκαιοι, η μεσολάβηση της "πολιτικής ζύμωσης" απ' το καφενειακό εμπόρευμα δεν είναι κάποια θλιβερή καινοτομία του "άνευ αρχών". Όλα τα προηγούμενα χρόνια, ήταν επιλογή του κινήματος, ίσως όχι συνειδητή αλλά σίγουρα μαζική και γενικά αποδεκτή, ο χώρος της πολιτικής ζύμωσης να γίνουν τα καφενεία, κι όχι πχ. οι πλατείες, τα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα, ή άλλοι δημόσιοι χώροι που έπαιξαν κατά καιρούς έναν τέτοιο ρόλο. Η κινηματική πρόσοδος στην κατάσταση αυτή είναι αποτέλεσμα κι όχι αιτία της.

Ξαναγυρνάμε λοιπόν σ' ένα ζήτημα που είδαμε και προηγουμένως. Πώς και γιατί το κίνημα επέλεξε να μεσολαβήσει τη δραστηριότητά του με το εμπόρευμα, και να γίνει το πειραματόζωο νέων μορφών εργασίας; Ακόμα, ποιά θα ήταν η ανάπτυξη και τα όρια μιας τέτοιας κατάστασης;

Ζούμε για την μέρα που το αλληλέγγυο αυτοθεσμισμένο νόμισμα θα ξεπεράσει σε ισοτιμία την νέα δραχμή.